Çin ekonomisi ev sahibi olma hayalleriyle çökebilir

Taipei Tayvan –

Geçen Kasım ayında, Çin’in Jiangxi eyaletinin başkenti Nanchang’da yüzlerce öfkeli ev sahibi, bitmemiş bir apartmanın çatısında toplandı. Tüneklerinden, dış duvarlar boyunca kırmızı ve beyaz bayraklar açtılar ve zaten kısmen ödedikleri evlerin tamamlanması için taleplerde bulundular. Aşağıdaki toprakta, işçiler atlayan herkesi yakalamak için büyük bir hava yastığını şişirdi.

Yaklaşık 500 mil uzaklıktaki Şanghay’da 26 yaşındaki bir iç mimar, protestonun videosunu sosyal medyada izledi ve yaşam planının suya düştüğünü gördü.

İntikam almaktan kaçınmak için anonimlik talep eden kadın ve kocası, üç yıl önce genişleyen Xinli City projesi ön satışında üç yatak odalı bir birim satın almıştı. Her iki memleketten de sadece birkaç saatlik sürüş mesafesindeki proje, çiftin küçük çocuğu için bir kreş ile “750.000 metrekarelik ideal yaşam şehri” olarak lanse edildi. O kasımda bitmeliydi. Videoyu görene kadar inşaatın üç ay önce durduğunu öğrendi.

Çinli ev alıcılarının büyük çoğunluğu gibi, inşaat tamamlanmadan ödeme yapmaya başladılar. Yıllar boyunca, Çin’in ev satışlarının %80’inden fazlasını oluşturan bu tür bir düzenleme, geliştiricilere fonlara kolay erişim sağladı ve ev fiyatları yükselirken hızlı genişlemeyi ateşledi.

Ancak finansmanın kuruması ve borçların vadesinin gelmesiyle, ortaya çıkan nakit sıkışıklığı binlerce birimi yarım bıraktı ve mülk sahipleri protesto amacıyla ipoteklerini boykot etti.

Kadın, cevap taleplerinin mazeretler, tehditler veya gözaltılara yol açtığını ve Xinli Şehri ev sahiplerini umutsuz önlemler almaya zorladığını söyledi. Geçen ay, orada yarı inşa edilmiş evler satın alan binlerce kişiyle birlikte 30 yıllık ipotek ödemeyi bıraktı.

“Kimsenin ilgilenmediği bir noktaya geldi. Dolayısıyla doğal olarak kendi haklarımızı da savunmak zorundayız” dedi kadın. “Biz insanlar mutlu değilsek, istikrarlı bir topluma sahip olmak zor.”

100’den fazla şehirde 300’den fazla projeye yayılan bu tür boykotlar, Çin’de hem ekonomik hem de siyasi istikrarın kalbini vuran büyüyen bir krizin sonucudur. Emlak sektörü, Çin ekonomisinin yaklaşık dörtte birini oluşturuyor ve kötüleşmesi, yerel endüstriler arasında finansal baskı yaratıyor. Sonuçlar, küresel ekonomiye yayılma tehdidinde bulunarak, Çin’in büyüme motorunun dünyayı potansiyel bir durgunluktan kurtarmaya yardımcı olabileceği ihtimalini baltalıyor.

Ateşli emlak sektörü, Çin’in hızlı ekonomik yükselişine ve ev sahibi olma hayaline büyük katkı sağladı. Hanehalkı servetinin yarısından fazlası konutlara bağlıyken, emlak sektöründeki sert inişin yansımaları uzun zamandır büyük bir ekonomik endişe kaynağı olmuştur.

Sürdürülemez hale gelen konut patlamasını hafifletmeyi umut eden hükümet, aşırı borçlanmayı caydırmak için 2020’de yeni borç verme şartlarını uygulamaya koydu. Bazı geliştiriciler borcunu ödemekte zorlandıkça satışlar yavaşladı ve yatırımcılar soğudusektörü pandemik baskıyla birleşen aşağı yönlü bir spirale itiyor.

Singapur Ulusal Üniversitesi Doğu Asya Enstitüsü direktörü Bert Hofman, “Bence yetkililer, birkaç şirketin başı belaya girerse etkisinin ne olacağını hafife aldı” dedi.

Bir zamanlar erdemli bir döngü olan şey kısır bir hal aldı. Ev fiyatları düştü 11. düz ay Temmuz ayında ve emlak devi de dahil olmak üzere düzinelerce geliştirici Evergrande Grubu, borçlarını temerrüde düşürdüler. Etki, arazi satışları, işçilik, inşaat malzemeleri ve ev aletleri aracılığıyla dalgalandı.

Pekin Üniversitesi Guanghua Yönetim Okulu’nda finans profesörü olan Michael Pettis, “Bunu her yerde görüyoruz” dedi. “Bu yayılan dalgaları alıyorsunuz ve sektör ne kadar büyükse, o dalgalar o kadar güçlü oluyor. Ve Çin’de maalesef emlak sektörü çok büyük.”

Büyük bir emtia tüketicisi ve dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’de ağırlaştırılmış bir yavaşlama, kırılgan durumundaki küresel finansal sistem üzerinde de belirgin bir etki yaratacaktır.

Dünya çapındaki ülkeler, yaygın enflasyon ve hırpalanmış tedarik zincirlerinin baskısı altındadır. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, doğalgaz, petrol ve tahıl gibi arzları kesintiye uğrattı. ABD ekonomisi art arda ikinci çeyrekte küçüldü ve savaş, büyük Avrupa ekonomilerinde tüketici güvenini ve üretimi azalttı. Temmuz ayında, Uluslararası Para Fonu, Çin’in sıfır COVID politikası ve konut krizinden kaynaklanan riskler arttıkça küresel büyüme tahminlerini düşürdü.

Mart ayında Çinli yetkililer, bu yıl yüzde 5,5’lik bir büyüme yakalamayı umuyorlardı; bu, gerçekleştirildiği takdirde ülkenin otuz yıldaki en yavaş genişlemesini işaret edecek olan iddialı bir hedefti. Bu umutlar, Başkan Xi Jinping’in COVID-19 salgınlarına yönelik katı yaklaşımı nedeniyle, sert karantinalar ekonomik aktiviteyi engellediği için suya düştü.

Ülke aynı zamanda gelir eşitsizliğini azaltmayı amaçlayan düzenlemelerle özel girişimde bir yavaşlama ile boğuşuyor. Geçen yıl, Çin’in muazzam teknoloji endüstrisi, yetkililerin vicdansız ticari uygulamalar olarak gördükleri için diz çöktü. Kâr amacı güden eğitim şirketlerine yönelik bir başka baskı, kârlı özel ders pazarını kıstı. Büyüme yavaşlarken, şirketler işçileri işten çıkardı ve kentsel genç işsizliği bu yaz rekor seviyelere ulaştı.

Bütün bunlar, Çin’in orta sınıfında büyüyen bir hayal kırıklığı ve karamsarlık hissine katkıda bulundu. Geçen yıl, birçok Çinli insan, ülkenin azalan marjinal getiriler için sıçan yarışında çalışmanın reddi olan “düz yatma” felsefesini benimsedi. Bu yıl, milyonlarca insanı Şanghay’da evlerine kapatan aşırı karantina, daha kasvetli bir aşamaya girdi: “bırakın çürüsün.”

Risk altındaki ipoteklerin ülke toplamının küçük bir parçası olduğu tahmin edilirken, ekonomik belirsizlik ortamında tasarruf eğiliminin doruk noktasında olduğu bir zamanda, boykotlardan doğan güvensizlik tüketici güvenini daha da ağırlaştırabilir. on yılların en yüksek seviyesi.

İç mimar için bir gün bir ev satın almak her zaman verilen bir şeydi. O ve kocası, Nanchang’da üniversiteye gitmeden önce Jiangxi eyaletinin kırsalında büyümüşlerdi. Kocası, Şanghay’da küçük bir yer satın almak için çalışmak istemişti, ancak bunun yerine ailelerine daha yakın olmaya karar verdi. 2019 yazında çocukları doğduktan bir ay sonra daire aramaya başladılar.

Şimdi Xinli Şehrindeki bitmemiş mülk hayatlarının üzerinde beliriyor. O ve kocası geceleri uyumakta zorluk çekiyor. Memleketinden yetkililer onu aradı ve hatta inşaatın yeniden başlatılmasını talep etmekten vazgeçmesi için ebeveynlerini aradı. Utanç verici bir şekilde, evdeki birçok kişi onun çıkmazını biliyor ve arkasından ona alay ediyor gibiydi. “Ama yanlış bir şey mi yaptık?” diye sordu.

“Paramız çalınmadı veya kapılmadı, herkes onu kazanmak için çok çalıştı” dedi. “Biz sadece barış ve memnuniyet içinde yaşamak ve çalışmak istiyoruz.”

Yaklaşık 104.000 $ olan hayat birikimlerini daireye yatırdıklarını söyledi. Parayla ilgili endişeleri, Şanghay’daki iki aylık karantina sırasında, müşterilerin işi durduğunda ve geliri düştüğünde daha da kötüleşti. Kazançları o zamandan beri normale dönmüş olsa da, belki de hiç bitmeyecek bir ev için daha fazla ödeme yapmanın bir anlamı yok.

Kolektif eylemin bir yanıtı zorlayacağını ummuştu. Şimdiye kadar büyük bir hayal kırıklığına uğradı.

“Bizim için eyalet başkentinde bir ev satın almak zaten kolay değil. Şimdi evimiz gitti, paramız gitti, evimizin sorunları var” dedi. “Bundan dolayı artık hayata fazla inancım yok.”

Konut değişikliği, sosyal ve ekonomik istikrarın çok önemli olduğu bir zamanda Xi’nin karşı karşıya olduğu en büyük zorluklardan birine dönüşüyor. Çin liderinin bu yıl üçüncü beş yıllık görev süresiyle emsalleri kırması ve ülkenin Mao Zedong’dan bu yana en güçlü hükümdarı olma konumunu sağlamlaştırması bekleniyor. Ancak yetkililer, ekonomik acıyı hafifletmek için büyük teşviklere veya kurtarmalara başvurmaktan çekiniyor.

Pekin Üniversitesi’nden Pettis, “Pekin zor durumda” dedi. “Mülkiyet sektöründe bir çöküş görürseniz, bu ekonomi için korkunç. Ama balonun şişmeye devam etmesini istemiyorsunuz.”

Bunun yerine, Çin’in üst düzey liderliği boykotları çözmek ve mümkün olan her yerde büyümeyi sağlamak için yükü yerellere devretti. Ama yerel yönetimler, ayrıca acı çekmek gelirlerinin yaklaşık %40’ını oluşturan arazi satışları gibi önemli finansman kaynaklarının kaybından kaynaklanmaktadır.

Düzenleyiciler tartıyor bir moratoryum bitmemiş daireler için ipotek ve en çok boykotla karşı karşıya olan Zhengzhou şehri, geliştiricilerin projeleri bitirmeleri için bir kurtarma fonu kuruyor, Bloomberg bildirdi. Çin medyasına göre, bazı konut gelişmeleri inşaatı yeniden başlatmayı başardı.

Ancak Nanchang’da bankalar ve geliştiriciler, Xinli Şehri’nin geleceği konusunda sessiz kaldılar.

İsmini vermeyi reddeden 32 yaşındaki inşaat işçisi Gu, projeyle ilgili haber beklerken iştahını kaybetti. Dairesini, iflas etmiş bir bina ve iki yıldan fazla süren bir pandeminin hala hayal edilemez hissettiği 2020 baharında satın almıştı.

Bu kadar büyük bir gelişmenin çökmesinin mümkün olduğunu düşünmüyordu. Şimdi, özellikle henüz inşa edilmemiş bir ev satın alma fikri, onda bir baş ağrısı ve hafif bir panik duygusu bırakıyor. “Çok fazla istikrarsız faktör var” dedi.

Boykotların ardından, çevresindekiler arasında da benzer bir değişimin olduğunu fark etti – bir zamanlar mülk satın alma umudu taşıyanların artık bu arzusu yok.

“Bu ekonomide nakit kraldır, elde para olması en önemli şeydir” dedi. “Bir ev satın almak muhtemelen artık düşünülmüyor.”