Bilirubin olarak bilinen ve cilde sarı tonda renk veren maddenin, yeni doğan bebeğin kanında yükselmesi ve deride birikmesi ile oluşan duruma sarılık denir. Bebeğin ilk 28 günlük döneminde sıkça rastlanan yenidoğan sarılığı, genellikle kalıcı olmamaktadır. Bebeğin karaciğerinin yetkisiz gelmesiyle beraber atılamayan bilirubinin fazlası, dokularda ve kanda birikir ve deri üstünde sarı bir tabaka gözlemlenir. Genel Olarak fizyolojiktir ve 1-2 hafta içerisinde kendiliğinden geçer.
Yenidoğan sarılığı neden oluşur?
Bilurubinin vücuttan atılımını engelleyen doğumsal hastalıklar,
Bebeğin anne karnında geçirdiği hastalıklar,
Bebeklerdeki alyuvarların anormal şekilde daha çabuk parçalanması,
Irsi karaciğer ve kan hastalıkları,
Annenin şeker hastalığı hastası olması.
Fizyolojik sarılıklar
Enfeksiyonlar,
Hepatit
Sarılık her bebekte oluşur mu?
Sarılık hakkında ortaya konulan istatistiksel verilere kadar, bayağı olarak doğan bebeklerin %65’inde, normale kadar erken doğan bebeklerin ise %85’inde sarılık gözlemleniyor. Fakat birçok bebeklerde sarılığın etkisi hafif geçerken, bir takım bebeklerde sarılık daha ağır hissedilebiliyor. genellikle patolojik ve fizyolojik olarak 2 gruba ayrılan sarılık, patolojik olduğunda güvenli olmayan olabilir.
Patolojik sarılık neden çok tehlikelidir?
Kan hastalıkları, kan uyuşmazlığı, tiroit, bağırsak hastalıkları gibi sorunların olduğu durumlarda meydana gelen sarılık çeşidi patolojiktir. Bilirubin seviyesi fazla yüksektedir ve kontrol altına olmak oysa ışık tedavisi, hap ya da kan değişimi ile mümkün olur. Çare edilmediğinde fazla önemli şikayetleri beraberinde getirir.
Sarılık ne değin sürer?
Bebekte görülen sarılığın ne dek süreceği, sarılığın türüne ve görünme nedenlerine göre değişiklik gösterebilir. Eğer sarılık fizyolojikse, çoğunlukla 1-2 hafta sürer. Diğer hastalıklara zemin hazırlayan patolojik sarılık ise fazla daha uzun sürer. Bu durumda bebeğin hekim kontrolünde tedavi edilmesi gereklidir. Tedavinin seyrine kadar hastalığın iyileşme süresi de başkalaşım gösterir.
Sarılığın belirtileri nelerdir?
Bebeğin cildinde ve gözün beyaz kısmında oluşan sarılıklar,
Süt emme konusunda gönülsüz olması,
İştahsızlık,
Kilo kaybı,
Uykudan baskı uyanma,
Halsizlik.
Doktora ne süre gidilmelidir?
Bebeğin doğumundan itibaren birincil 24 saat içinde sarılık belirtileri başlamışsa,
Vücutta gözlemlenen sarı tabaka artan bir şekilde artıyor ve koyulaşıyorsa,
Bebeğin ateşi 37,5’cilt fazlaysa,
Bebek fazla bitkin ve hasta görünüyorsa,
Uykudan uyanmak istemiyor ya da zorluk çekiyorsa mutlaka bir doktora gidilmelidir.
Sarılık nasıl çare edilir?
Fizyolojik sarılık kendiliğinden sona erdiği için herhangi bir çare gerektirmez. Patolojik sarılığın tedavisi ise hastalığın nedenine kadar gerçekleştirilir. Bu hususta en sorun teşkil eden şart gelişen bilirubin seviyesinin sinirlere ve beyne hasar vermesidir. Bu durumu önlemek için ışık tedavisi adı verilen fototerapi tedavisi uygulanır. Bu tedavinin yeterli durumlarda ise kan değişimi yerine getirmek gerekir. Kanın değiştirilmesine karar verilirken bebeğin kilosu, kaç günlük olduğu gibi kriterler göz önünde bulundurulur.
Sarılık tedavi edilmezse ne olur?
Bebekteki gözlemlenen sarılık fazla yüksek seviyelere gelirse fazla ciddi sorunlara neden olabilir. Çünkü fazla bilirubin beyne yerleşir ve bebeğin beyninde kalıcı hasarlara yol açabilir.