Biliyorum cümbür cemaat ‘Nasıl?’ diyordur. Hepimizin hem jurnal hayatında, hem de toplumsal olarak sıkıntılarımızın olduğu böyle bir zamanda ‘Bunu nasıl başarabilirim?’ diyeceksiniz. Evet sıkıntılar defalarca var fakat kalp de sizin kalbiniz. İsterseniz gelin stres kalbinize ne yapıyor ve siz neler yaparak stresin etkisini kalbinizden uzaklaştırırsınız bakalım.
Stres hormonları tansiyonu yükseltir, kalp damarlarında spazm yaratarak kalp krizi geçirmenize sebep olur: Vücudumuz her türlü koşul için kendini bütün organlarıyla hazır bulundurmak için hormonları neredeyse birer postacı gibi kullanarak ilgili birimleri hazırda bulundurur. Ancak beyindeki algı ve tepkime sistemi neyin daha yaşamsal, neyin daha halledilebilir olduğunu ayırt edemez. Sizin bir kaba hayvan saldırısına uğradığınızda vereceğiniz hormonal tepkiyle, trafik sıkışıklığında arabayı önünüze kıran bir sürücüye verdiğiniz tepki birebir aynıdır. Bu tepkiyle kaslarınıza daha fazla kan gider, kalbiniz hızlanır, tansiyonunuz yükselir, ağzınız kurur, göz bebekleriniz küçülür. Başınıza gelen durum her neyse her ikisi de kalbinize benzer zararı verir. Tansiyondaki ani yükselmeler kalbinizin en büyük düşmanıdır. Kalp krizi riskini artırır. Aort damarı genişlemesine (anevrizma) ya da yırtılmasına (diseksiyon) sebep olur. Beyin kanamasına yol açar. O nedenle stresinizi gözden geçirmek, sizi ani çoğu afiyet felaketinden korur.
Stres anlık bir şey yok, bir yaşam tarzı haline geldiyse çoğu kronik rahatsızlığa davetiye çıkarır: Kabul ediyorum, ‘Hiçbir şeye canını sıkma, rahat ol’ aramak anlamsız. Şüphesiz ev hayatında, işte, günlük rutinimizde bizi hemen olan kızdıran, üzen olaylar yaşıyoruz ve bu bizim ruh durumumuzda dalgalanmalar yaratıyor. Ama bu endişeyi, bir ruh hali durumuna sokarsanız kalp sağlığınızdan yiyorsunuz. Tip A kişilik dediğimiz bu kişiler; yüksek tansiyonlu, yürek ritmi kesintisiz yüksek veya derme çatma, gün içinde ani ritim ve tansiyon iniş çıkışları yaşayan kişiler. Bir De bu kişiliklerinden dolayı streslerini azalttığını düşünerek sigara içiyor, sağlıksız ve pozitif yiyor, daha artı alkol tüketiyorlar. Bundan dolayı kalp damar hastalıkları için önemli bir namzet oluyorlar. Üstelik bu kişiler meslek hayatının daha başında genç kişiler olduğu için, onlarda artan ani bir yürek damarı tıkanıklığı, yaşlılarda uzun zamanda oluşan bir darlığa oranla daha ölümcül oluyor.
‘Olumlu düşünmek’ kalbinize iyi geliyor: Olaylar karşısında, çaresizliğe kapılarak her durumu bir felaket gibi yaşayanlardan mısınız? Yapmayın, kalbinize zarar! Olumlu göre bakmayı, pozitiflemeyi deneyimlemeye çalışın. İnanın ruh halinizde yaşadığınız daralma, damarlarınızda da yaşanıyor. ‘Ne yapayım benim mizacım böyle!’ demeyin. Bu düşünme tarzı değişikliğini kimse için yok, kendiniz, kendi kalbiniz için yapıyorsunuz. Siz kalbinizi terk edemezsiniz lakin maalesef o sizi terk edebilir.
Modumu desteklemek için ne yapabilirim?: Yürek ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barıştırma Çaynak, “Spor yapın! Ahenkli egzersiz vücutta endorfin hormonunuzu artırır. Endorfin sizi daha dinç ve mutlu hissettirir. Üstelik bağımlılık yaratan bir hormondur. Uyumlu şekilde yaklaşık bir ay aynı düzeyde egzersiz yaparsanız, ardından vücudunuz bunu sizden isteyecektir. Ahenkli bir cinsel yaşam da keza yürek değerlerinizi korur ayrıca de tansiyon kontrolünde altın değerindedir. Kalbinizin doğrusu istediği tek şey aşk!” diyor.
Vücudunuz birlikte oynayan bir takımdır, bir oyuncu kötüyse maçı kaybedersiniz: ‘Ruh halim fena lakin kalbime iyi bakayım’ diyemezsiniz. Postacı hormonlarınızla hepsi birbiriyle haberleşiyor. Tiroit beziniz az çalışıyorsa kolesterolünüz düşmez; kesintisiz evhamlı bir ruh halindeyseniz kan basıncı hapları tansiyonunuzu düşürmez. Herkeste ‘Ne yapayım, stresliyim? durumu var. Ne yapacaksanız kendiniz için; hayat sizin, stresinizi azaltın. Tüm fena alışkanlıklar, bildiğiniz halde yapmadığınız doğrular stresten. Artık kendiniz için olumlu düşünmenin ve stresi yönetmenin zamanı geldi.