SENİM TANAY KARAKUŞ / [email protected]
Temiz ve hatasız bir su elde etme amacıyla kullanılan su arıtma cihazları sağlığımız için sakıncalı olabilir. “Suyu temizlemekten ziyade sıhhat için yararlı olan bütün mineral ve bileşenleri de değil ediyor” diyen İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Uzmanı Prof. Dr. Zeki Karagülle, araştırma sonuçlarına dayandırdığı manâlı bilgiler paylaştı.
Dünyanın pek çok noktasında musluktan akan su, rahatlıkla tüketilebiliyor. Biz niçin musluktan akıcı suyu içemiyoruz veya içilebilir olduğu halde uzaktan mı duruyoruz? Türkiye’de hangi illerde musluktan akıcı su rahatlıkla içilebilir?
Su tüketimi aracısız olarak gelir düzeyiyle benzer. O yüzden bütün gelişmiş toplumlarda her insanın kolaylıkla ulaşabileceği büyük kasaba şebeke suyunun pak, güvenilir ve dinç olması gerekir. Bütün dünyada bu böyledir. Türkiye’de de şehir halkı şebeke suyunu insanlara sağlamak belediyenin görevidir. Ancak şişelenmiş içme suyu tüketimleri ise insanların kazanç düzeylerine, alışkanlıklarına ve tercihlerine ast. belli başlı illerin içilebilir şebeke suları üstüne bilgiler ara sıra kamuoyuyla paylaşılıyor. Fakat bu verilerin defalarca güncel ve ulaşılabilir olması sağlanmalı.
‘SIFIR MİNERAL İÇERİYOR VE AYRINTILARIYLA YAPAY’
Su masrafından tasarruf yapabilmek için arıtma cihazları kullanılıyor. O Kadar ancak böylece fazla işyeri cep telefonları üzerinden arama yaparak ürününü pazarlama noktasına bile gidiyor. Damacanaların afiyet için tehlike yarattığını hatta kansere yol açtığı düşünenler de bu yola başvurabiliyor. Rafine su için “memnuniyetle tüketin” denilebilir mi?
Rafine su ile damacana doğal kaynak suyunu sağlık açısından kıyasladığımızda arıtılmış suyun ambalajlı doğal mineralli ve kaynak sudan daha dinç, güvenli olduğunu bahis etmek olası değil. Temizleme cihazlarındaki tüm arıtma yöntem ve teknikleri sudaki zararlı kimyasal ve mikrobiyolojik bileşenleri arıtırken, sağlık için faydalı ve zorunlu olan tüm mineral ve bileşenleri de sudan uzaklaştırıyor. Sonuçta elde edilen saf su özelliğinde neredeyse sıfır mineral taşıyan bir suni sudur.
İlgili Haber Damacana sularla ilgili iddialar korkuttu! Akaryakıt koyan bile var! Uzmanlar açıkladı…
Hem konut tipi kişisel arıtma cihazlarında kullanılan ve su ile bağlantı eden filtre, süzgeç, arıtım haznesi, pompa gibi aksamlar zamanında ve uygun olarak bakıma alınmaz ve uygun zamanda değiştirilmezse arıtılan suyun kimyasal ve mikrobiyolojik kirlenmesine sebep olarak afiyet riski oluşturabilirler. Bu cihazlardan elde edilen suların denetimine ilişkin herhangi bir yoklama mekanizması da bulunmuyor. Ancak ambalajlanıp tüketime sunulan doğal kaynak suları yasal düzenlemeler gereğince keza kendi içlerinde keza de Sağlık Durumu Bakanlığı’nca kesintisiz bir denetime tabidirler.
‘ARITILARAK ASLINDA SAF SU ELDE EDİLİYOR’
Uzun süre arıtılmış su tüketenlerde karşılaşılan sağlık durumu problemleri oluyor mu?
Öbür yöntemlerle arıtılarak kullanılan suların tüketilmesinin düşünüldüğü gibi tehlikesiz ve sağlıklı olmadığıyla ilgili kanıtlar artıyor. Özellikle mineral eksikliğine emrindeki bir takım sıhhat sorunları bu nesil arıtılmış suları uzun vakit tüketenlerde ortaya çıkıyor. Arıtma cihazları sudaki zararlı kimyasal ve mikrobiyolojik içerikleri filtrelerken, sağlıklı karoser işlevleri için zorunlu olan suda çözünmüş bulunan belli başlı mineralleri de sudan uzaklaştırıyor. Bu şekilde gerçekten saf su elde edilmiş oluyor.
Saf su soğutma sistemlerinde, ilaç üretimlerinde, araçların akülerinde, ütülerde ve çoğu alanda yaygın olarak kullanılır oysa içme suyu olarak uygun değil. Doğada hiçbir canlı saf su tüketmez. Saf suyun içme suyu olarak tüketimi, ahali için de sağlıksız bir seçenektir. İçme suyu olarak doğal ve dengeli mineral içeriği olan, doğada korunmuş doğal kaynaklardan elde edilen sular seçim edilmeli.
HASTALIKLARA ZEMİN HAZIRLAYABİLİR
Vücudun çoğu esas fizyolojik işlevi için zorunlu olan kalsiyum, magnezyum, sodyum, klorür, bikarbonat ve sülfat gibi manâlı bileşen ve minerallerin jurnal beslenmede yeterli düzeylerde alınmasında gün boyu tüketilen doğal mineralli ve kaynak sularının yardımcı olduğu bundan böyle bilimsel bir reel. Ama mineralsiz rafine suların içilmesinin orta ve uzun vadede sağlık problemleri yaratabildiğini belirten bilimsel incelemeler var. Vücudun elektrolit, istikrarsız, mineral ve pH dengesinde oluşan bozulmalar ise fizyolojik süreçleri negatif etkiliyor. Bu konuda yapılan incelemeler rafine su tüketiminin yürek, damar ve kemik sağlığı problemleri, hipertansiyon, mektep çağındaki çocuklarda büyüme geriliği, diş çürükleri ve yetişkin nüfusta bir takım kanser türlerine neden olabileceğini ortaya koyuyor.
Temizleme işlemiyle suyun içinde doğal olarak bulunan mineraller uzaklaştırılınca suyun pH değerlerinin de önemli oranda düştüğünü bir çalışmamızda gösterdik. Bu düşüş, minerallerin uzaklaştırılmasının sonucu ve birtakım afiyet sorunlarına yol açabilir. Bu noktada toplumun içten bilgilendirilmesi, sağlıklı ve güvenli su kullanımı üzerine bilgi ve duyarlılığının artırılması zorunlu. Somurtkan takdirde sağlıklı içeceğiniz suyu sağlığa zararlı hâle getirirsiniz.
Günlük dilekçe için sürahi şeklinde temizleme cihazları çok popüler oldu. Onlar da aynı derecede sakıncalı mı?
Her türlü arıtma cihazı için aynı mantık geçerli. Zararlı bütün maddeleri sudan arıtırken, yardımcı mineralleri de yok ediyor. Eğer kullanılıyorsa ahenkli bakım yapılmalı ve filtre temizliğinde son derece dikkatli olunmalı. Somurtkan halde dinç su içtiğinizi zannederken sağlıksız su içmiş olursunuz.
‘EN İDEALİ SUYUN CAM AMBALAJDA SAKLANMASI’
Ambalajlı sulara bakacak olursak biri diğerinden daha sağlıklıdır denilebilir mi? Bilhassa polikarbonat plastikten korkanlar, cam damacanalara yöneliyor.
Ambalajlı suların uluslararası standartları var ve bu standartlar ülkemizde de geçerli. Sağlık Bakanlığı kadar çıkarılan yönetmeliklerde bunlar belli durumda. En ideali, suyun sirça ambalajda saklanmasıdır oysa öteki polikarbon ile pet ambalajlar, başvuru formu ve nakliye kolaylığı sağlar. Açılan pet şişe ise o gün içinde bitirilmeli. Keza güneşte bırakılmamalı.
‘AÇILAN PET ŞİŞE O GÜN BİTİRİLMELİ’
Pet şişelerde satılan suları satın alanlar, suyu tükettikten sonradan içine her tarafta su doldurup birkaç gün daha kullanabiliyor. Zararı var mı?
En dinç tüketim için açılan pet şişe o gün içinde bitirilmeli. Hem satış öncesi ve evlerde dilekçe öncesi lekeli ve kimyasal madde bulaşmış zeminlerde, depolarda bekletilmemeli, doğrudan doğruya güneş ışığına ve sıcağa maruz bırakılmamalı.
Ambalajlı suları (pet şişe, damacana, sirça damacana vb.) tüketirken nelere özenli etmeliyiz? Satın alırken, ağzını açıp kullandığımızda nasıl bir yol izlemeliyiz?
Ilk Önce damacananın yıpranmamış, temiz ve transparan olması gerekir. Tabii ama suyun bulanık olmaması, içinde yüzen parçacıklar ve suyosunu gibi tanıdık olmayan maddelerin bulunmaması lazım.
Damaca açıldıktan sonradan en fazla bir hafta içinde tüketilmeli. Hiçbir şekilde ağzı açık bırakılmamalı, eğer pompa veya su sebili kullanılıyorsa, minimum ayda bir kez temizlik ve bakımları yapılmalı.